Gepubliceerd op 7 oktober 2022
De zeug met sociale vaardigheden
Het lijkt misschien een beetje raar om het te hebben over een boerderijdier en het vermogen van dit dier om 'aardig te doen', maar dit soort vragen wordt vaker gesteld binnen de huidige varkensproductie. Agrarische bedrijven worden groter en gekwalificeerde arbeidskrachten zijn bijna niet te vinden, dus deze grote groepen varkens moeten beter worden in spelen zonder scheidsrechter. Hoe kan Hypor, het varkensmerk van Hendrix Genetics, vrouwelijke dieren selecteren die beschikken over betere sociale vaardigheden voor een gelukkig leven?
Wij willen dat onze varkens een gelukkig, gezond en productief leven leiden. Het begint allemaal met een zeug die niet alleen sociaal en een goede moeder is, maar ook hoogwaardige biggen kan produceren die uitgroeien tot volledig marktwaardige vleesvarkens. Als je fokt op evenwicht, zijn extremen niet nodig en kunnen we allemaal de vruchten plukken.
Wat zijn sociale vaardigheden?
Dus wat zijn 'sociale vaardigheden' voor een zeug? Hierbij moet rekening worden gehouden met de interacties van een zeug gedurende haar leven. Niet alleen met leeftijdsgenoten, maar ook met de medewerkers op het bedrijf. Dieren hebben verschillende soorten sociaal gedrag ontwikkeld, omdat dit gedrag ze in het verleden heeft geholpen te overleven of zich voort te planten. Positief sociaal contact met andere dieren of mensen draagt bij aan socialer gedrag.
Als wij zeugen met betere sociale vaardigheden fokken, kunnen wij extra stress voor de dieren en producenten tijdens alle productiefases voorkomen. De omgang met sociale zeugen is eenvoudiger en deze zeugen tonen hun maximale potentieel, kunnen zich goed aanpassen en werken samen ten bate van de groep en ze concurreren niet met elkaar.
Voordelen voor leeftijdgenoten, nakomelingen en medewerkers van het agrarische bedrijf
Een zeug met sociale vaardigheden kan eenvoudig omgaan met verschillende sociale situaties zonder te gestrest te raken en zonder dat dit haar gedrag negatief beïnvloedt. Voor de medewerkers van het agrarische bedrijf is een socialere zeug makkelijk in de omgang en eenvoudig te managen gedurende het hele productieproces, dus is ze relaxt en kalm. Dit houdt het midden tussen vechten en vluchten. Dit kalme gedrag bespaart arbeid als je rekening houdt met de tijd om de zeugen te verplaatsen, contact met ze te maken en voor ze te zorgen. Sociale vaardigheden tussen varkens zijn ook essentieel en misschien natuurlijker. Voor haar leeftijdsgenoten (andere zeugen) past een sociale zeug zich eenvoudig aan de hiërarchie binnen groepshuisvesting aan en gaat ze op een betekenisvolle manier met anderen om (geen ruzies uitlokken, maar zelfs vrienden maken tijdens het spelen).
Een ander aspect om rekening mee te houden bij een zeug met sociale vaardigheden is de manier waarop zij na het werpen met haar nakomelingen omgaat; haar moederschapskwaliteiten. Deze vaardigheid begint na het werpen en gaat door tot het spenen. Het begint met de wil van de zeug om een nest te maken. Dit wordt geassocieerd met minder doodgeboren biggen, van de honger omgekomen biggen of geplette biggen. Verder is het vermogen van de zeug om makkelijk, zonder ingrijpen, te werpen en om in liggende positie te blijven tot het werpen voorbij is belangrijk voor haar biggen om veilig geboren te worden en voldoende colostrum te consumeren. Van werpen tot spenen geldt dat de uitval voor het spenen (bijvoorbeeld doordat de zeug op de biggen gaat liggen) lager is bij zeugen die meer geluid maken of meer communiceren tijdens actieve momenten (bijvoorbeeld bij het opstaan of tijdens het eten). Onze zeug met sociale vaardigheden beschikt over uitstekende moederschapskwaliteiten van werpen tot spenen en werpt en verzorgt haar biggen met gemak.
Hoe kunnen we een socialere zeug fokken?
Het is belangrijk om uit te zoeken wat het betekent om een socialere zeug te hebben, maar ook om manieren te vinden om dit te bereiken en zelfs te verbeteren. Gedragsmetingen kunnen lastig uit te voeren zijn en zijn soms subjectief. Het kan dus de moeite waard zijn eigenschappen te onderzoeken die eenvoudig te meten zijn, maar indirect ook de sociale vaardigheden van de zeug verbeteren. Alle drachtige nucleuszeugen van de zeugenlijnen huisvesten we momenteel bijvoorbeeld vrij. Hierdoor wordt indirect geselecteerd op zeugen met sociale vaardigheden, maar ook op zeugen met uitzonderlijk beenwerk en een uitzonderlijke lichaamsstructuur. Zeugen in vrije huisvesting moeten ook wennen aan agrarisch personeel in hun 'privéruimte' als ze vrij en in groepen worden gehuisvest. Daardoor wordt indirect ook weer geselecteerd op dieren met beter gedrag naar mensen. Tot slot wordt indirect geselecteerd op betere moederschapskwaliteiten door rekening te houden met eigenschappen als percentage levend geboren biggen of percentage gespeende biggen. Zeugen met een hoog percentage levend geboren biggen hebben minder doodgeboren biggen en waarschijnlijk een makkelijker werpproces. Voor zeugen met een hoger percentage gespeende biggen geldt dat ze waarschijnlijk beter zijn in het communiceren van hun activiteit naar hun biggen en tegelijkertijd voldoende colostrum en melk van goede kwaliteit produceren.
Het fokken van een zeug met sociale vaardigheden biedt veel voordelen. Agrarisch personeel is blij, de andere zeugen in de ruimte zijn blij en de zeug zelf wordt een geweldige moeder voor vele biggen. We zijn van mening dat het selecteren van gezonde, eenvoudig te managen dieren leidt tot beter welzijn, minder verspilling en minimale arbeid voor agrarisch personeel.
